އިނގިރޭސިންގެ ކޮންޓްރޯލްގެ ދަށުގައިވާ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބައެއް ކަމަށްވާ ސަދަން އެޓޯލްސް އައިލެންޑްސްއަށް، މިހާރު އޮތް ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް އާންމުންކުރި ބަޣާވާތެއްގެ ސަބަބުން ހަލަބޮލި ދުވަސްތަކެއް އަތުވެއްޖެއެވެ. މި ބަޣާވާތުގެ ހުޅު ރޯވެގެން ދިޔައީ މިރަށްތަކުގެ މެދުގައި އުފެދިފައިވާ ހިތްހަމަނުޖެހޭ ގިނަ މައްސަލަތަކުގެ ޕްރެޝަރު ބޮޑުވެގެންނެވެ.

އެންމެ ބޮޑު ޝަކުވާއަކަށް ވެފައިވަނީ ވެރިރަށް މާލޭގައި ގާއިމްވެފައިވާ ވެރިކަން ދޯހަޅިވުމާއި، ގޯސްކޮށް ކަންތަކެއް ކުރެވެމުން ދިއުމާއި، އައްޑުއަތޮޅާމެދު އިހުމާލުވުމެވެ.

އޭރުގެ ރިޕޯޓްތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ކާނާ ލިބުން ދަތިވުމުގެ ސަބަބުން 33 މީހަކު މަރުވެފައިވެއެވެ. މިއީ ސަރުކާރުގެ ބެލުމުގެ ދަށުގައި އޮތް އަތޮޅަކާމެދު އިދާރީ ގޮތުން އަޅާނުލެވިފައި އޮތުމުން ނުކުތް ހިތާމަވެރި ނަތީޖާއެކެވެ. މި ބިރުވެރި ހާލަތުގެ ސަބަބުން އާބާދީގެ މެދުގައި ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި މާޔޫސްކަމާއި ނުރުހުން އުފެދިގެން ދިޔައެވެ.

މި ބަޣާވާތް ހިނގުމުގެ މައިގަނޑު އެއް ސަބަބަކީ ދިރިއުޅުމުގެ އެކި ކަންކަމުން ބޮޑެތި ޓެކްސްތަކެއް ނެގުމެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ދިރިއުޅޭ ތަންތަނާއި ދޯނިފަހަރު ވެސް ހިމެނޭ ކަމަށްވެއެވެ. މި އާ ޓެކްސްތަކުގެ ސަބަބުން އަތޮޅުގެ ރައްޔިތުންގެ މިހާރުވެސް ދަތިވެފައިވާ ދިރިއުޅުމަށް ބޮޑެތި ބުރަތަކެއް އިތުރުވެ، ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ޚިޔާލުތަފާތުވުމާއި ދެކޮޅުވެރިކަން އުފެދުނެވެ. މިއީ ކުރިމަތިވެފައިވާ އަނިޔާވެރިކަމާއި ފިއްތުމެއް ކަމަށް އިހުސާސް ކުރެވެމުން ދިޔަ އެމުޖުތަމަޢު ފަޅައިގެންދާ ހިސާބަށް ކަންކަން ގޮސް، މި ދަތިކަން ހައްލުކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި އެމީހުން ބަޣާވާތެއް ފެށީއެވެ.

މި ބަޣާވާތުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ދެކުނު އަތޮޅުގެ ރަށްތަކުގައި އެއްބައިވަންތަ ސަރުކާރެއް ގާއިމުވެގެންދިޔައެވެ. އެއާއެކު ޔުނައިޓެޑް ސުވާޑިވް އައިލެންޑްސްގެ ނަމުގައި ވެރިކަންކުރާ އާ ސަރުކާރެއް އުފެއްދިއެވެ. އެއަށްފަހު، ޑިމޮކްރެޓިކް އުސޫލުތަކުގެ ތެރެއިން، އަލަށް އުފެއްދި ސަރުކާރު އިސްވެ ހިންގާނެ ރައީސަކާއި ކޮމިޓީއެއް އިންތިހާބުކުރި އެވެ. މި އަމިއްލަވަންތަ ވަކިވެގަތުން ޤާއިމުވެގެން ދިޔައީ މަރުކަޒީ ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ކެރިގެން މިނިވަންކަން އިޢުލާން ކުރުމުންނެވެ.

ހުރިހާ ކަމެއް މަޑުމައިތިރިވެ، ޔުނައިޓެޑް ސުވާޑިވް އައިލެންޑްސްގައި ޑިމޮކްރެޓިކް ސްޓޭޓެއް އުފެދިގެން ދިޔައެވެ. އެމީހުން ވަނީ ސަރުކާރުގެ ކަމާބެހޭ ފަރާތަށް އެކަން އަންގައި، އެ އާ ދައުލަތް ވަގުތުން ބަލައިގަތުމަށް އެދިފައެވެ. ނިއު ސުވާޑިވް އައިލެންޑްސް ސަރުކާރުގެ ރައީސް އަބްދުﷲ އަފީފް ދީދީ އިއުލާން ކުރެއްވި ގޮތުގައި ގަން އަދި ހިތަދޫގެ ރަށްތަކުގައި އާރް.އޭ.އެފްގެ މީހުން ތިބުމުން، އެމަނިކުފާނުގެ ސަރުކާރު  ބޭރުގެ ނުފޫޒުތަކަށް ބޯލަނބާފައިވާ ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރެވިދާނެ އެވެ. އެހެންވެ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބޮޑުވަޒީރު ނާސިރު ސިލޯނުގެ ގައުމިއްޔަތުގެ ވެރިންގެ ހަމްދަރުދީ ހޯދުމަށް އެކަހަލަ ވާހަކައެއް ނެރުއްވުމުގައި ފަސްޖެހިވަޑައި ނުގަންނަވާނެ ކަމަށެވެ.

ނަމަވެސް ސިލޯނުގެ ރައްޔިތުން އެފަދަ މަޅިއެއްގައި ނުޖެހޭނެ ކަމަށެވެ. އެމީހުންނަށް ހަގީގީ ހާލަތު އެނގުމުން އެދުނީ އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ވެރިކަމާއި އިސްތިޤްލާލު އެސަރުކާރުން ޤަބޫލުކުރުމަށެވެ. އަދި މިއާއެކު ބައިނަލްއަޤްވާމީ އިދާރާތަކާ ގުޅައިގެން، އިނގިރޭސިން ހިމެނޭ ގޮތަށް ކަމާބެހޭ ސަރުކާރުތަކަށް އެމީހުންގެ އަލަށް އުފެދުނު ދައުލަތުގެ މަޢުލޫމާތު އަންގާފައިވެއެވެ. ޔުނައިޓެޑް ސުވާޑިވް އައިލެންޑްސް އިން ފާހަގަކުރި ގޮތުގައި އެމީހުންގެ ސަރުކާރު ހިންގާނީ އަމިއްލަ ވެރިކަން ކުރުމުގެ ޝައުގުވެރިކަމާއި އިންސާފު ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތުން ކަމާއި ބޭރުގެ ނުފޫޒަކާ އެކުގައި ނޫން ކަމެވެ.

މީގެ އިތުރުން ޔުނައިޓެޑް ސުވާޑިވް އައިލެންޑްސްގެ ލީޑަރުން، އެއީ އައްޑު އަތޮޅާއި އަވަށްޓެރި ފުވައްމުލަކާއި ހުވަދޫގައި ހުންނަ އާންމު މަންދޫބުންގެ އިދާރާތަކުން ބުނަމުން ދިޔައީ ބަޣާވާތްކޮށް އާ ސަރުކާރެއް ގާއިމްކުރަން ޖެހުނު ސަބަބަކީ އެމީހުންނާމެދު ގޯސްކޮށް ކަންތައް ކުރެވުމުން ކަމަށެވެ. އެމީހުން ހާމަކުރަމުން ދިޔައީ އެމީހުން ބަޣާވާތް ކުރަން މި ނިންމި ނިންމުމަކީ ޑިމޮކްރަސީއާ ނުވަތަ ހަމަ ބުއްދިއާ ފުށުއަރާ ކަމެއް ނޫން ކަމަށެވެ. އެމީހުން ތުހުމަތު ކުރީ ދިވެހި ސަރުކާރުން ޚިޔާލުފާޅު ކުރުމަށް ހުރަސްއަޅައި، އަސާސީ ހައްގުތަކަށް އަރައިގަންނަމުންދާ ކަމަށެވެ. އެމީހުން އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ ހިތުހުރި ގޮތަކަށް މީހުން ހައްޔަރުކުރުމާއި، ހައްޔަރު ކުރެވޭ މީހުންނާމެދު އިހާނާތްތެރިކޮށް ހިތުމާއި،  އިންސާފުވެރި ޝަރީޢަތްތަކެއް ނެތި އަރުވާލުންފަދަ ކަންކަން ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ.

ނާސިރު ވިދާޅުވި ކަމަށް ވަނީ އަފީފް ދީދީ ވަނީ ޑިމޮކްރަސީ އާއި އާންމު ހަމަތަކަށް އަލްވަދާއު ކިޔާފައި ކަމަށެވެ.

ޔުނައިޓެޑް ސުވާޑިވް އައިލެންޑްސް އިން އިނގިރޭސިންގެ ކިބައިން އެމީހުންގެ ސަލާމަތާއި އަދި ކުރިމަތިވެދާނެ ނުރައްކާތަކުން ރައްކާތެރިކަން ދިނުމަށް އެދެމުން ދިޔައިރު ދިވެހި ސަރުކާރުން ވަނީ އެކަމަށް އިއުތިރާޒުކުރާކަން ފާޅުކޮށްފައެވެ. ސަރުކާރުން ބުނަމުން ދިޔައީ އިނގިރޭސި ސަރުކާރުން ދުވަހަކުވެސް އެމީހުންގެ ޤައުމަށް ގެއްލުމެއް ދީފައިނުވާ ކަމަށެވެ. އެއާ ޚިލާފަށް އިނގިރޭސިން އަބަދުވެސް ބޭރުގެ ޢުދުވާނުން ގައުމު ރައްކާތެރިކޮށްދީ، ރައްޔިތުން ބޭނުންވާ ކޮންމެ ވަގުތެއްގައި ދިރިއުޅުން ރަނގަޅު ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދީ ނަސޭހަތްތެރިވެފައިވެއެވެ. އެމީހުން ދުވަހަކުވެސް ރަށްތަކުގެ އެތެރޭގެ ކަންކަމުގެ ތެރެއަށް ވަދެއެއް ނަހަދައެވެ. އަބަދުވެސް އެމީހުން ކުރިއަށް ނެރެމުން ދިޔައީ ތެދުވެރި އަދި އިތުބާރު ކުރެވޭ ސްޓޭންސެކެވެ. ޤައުމެއްގެ ގޮތުގައި އެމީހުންނަށް ވަނީ ދިވެހި ސަރުކާރަށްވުރެ ބޮޑަށް ރައްޔިތުންގެ އިތުބާރު ލިބިފައެވެ.

އެކަމަކުވެސް ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ބައެއް ވަޒީރުންގެ ބާރު އެޅުމާއެކު ސަރުކާރުން ބުނަމުން ދިޔައީ  އިނގިރޭސީން ތިބުމުން މިހާރު ހުރި މައްސަލަތައް އިތުރަށް ގޯސްވަމުންދާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން އިނގިރޭސިންގެ ހުރަސްތަކާހެދި ބައިނަލްއަޤްވާމީ ޖަމާޢަތްތައް މެދުވެރިކޮށް މި ދަތިކަން ހައްލުކުރުމުގައި އެއްބާރުލުން ނުލިބޭކަމަށް ބުނެ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރިއެވެ.

މީގެ އިތުރުން ލަންޑަންގައި ހުންނަ ކޮމަންވެލްތު އޮފީހުން ވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދެކުނު އަތޮޅަށް ކުރިމަތިވެފައިވަނީ ބޮޑު ބަނޑުހައިހޫނުކަމެއްކަން ގަބޫލުކޮށް ހުވަދޫގެ ރައްޔިތުންގެ އިލްތިމާސްތަކަށްވެސް ސަމާލުކަންދީ ވަގުތުން ކާބޯތަކެތީގެ އެހީ ފޮނުވުމަށް ވައުދުވެފަ އެވެ. މި އިޝާރާތުގެ މަގުސަދަކީ ގެއްލުން ލިބުނު އާބާދީގެ އިންސާނީ ބޭނުންތަކަށް އަވަސް ހައްލެއް ހޯދައި ދިނުމެވެ.

ކޮލަމްބޯގައި ހުންނަވާ ސަރުކާރުގެ މަންދޫބު އަހުމަދު ޒަކީ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި ވިދާޅުވެފައި ވަނީ އިނގިރޭސިން ދިވެހިރާއްޖެ ދޫކޮށްލައިފިނަމަ ރާއްޖޭގައި ހުރި ހުރިހާ މައްސަލައެއް ހައްލުކުރެވޭނެ ކަމަށެވެ.

އައްޑޫގައި އިނގިރޭސީން ތިބުމުގެ ޝަރުތުތަކާއި ގަވާއިދުތަކާ ބެހޭ ގޮތުން މަޝްވަރާކުރުމަށް ވަޑައިގެން ތިއްބެވި އިބްރާހިމް ނާސިރުގެ ކެބިނެޓްގެ ފަސް މިނިސްޓަރުން ވެސް މި ވާހަކަފުޅަށް ތާއީދު ކުރެއްވި އެވެ. އަދި ކޮމަންވެލްތުގެ ދިފާޢީ މަސްލަހަތުގައި ދިވެހިރާއްޖެއިން އިނގިރޭސިންނާ ވަގުތުން ވަކިވުމަށް އެދިވަޑައިނުގަންނަވާކަންވެސް އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.

އަލަށް ފެށުނު ސުވާޑިވް ސަރުކާރުގެ މަންދޫބުން ކާބޯތަކެތީގެ ދަތިކަމުގެ ސީރިއަސްކަން ގަން އައިލެންޑްގެ އިނގިރޭސި އޮފިޝަލުންނަށް ރިޕޯޓްކުރި ނަމަވެސް މި ވާހަކަ ޒަކީ ވަނީ ދޮގުކުރައްވާފައެވެ. އަދި އިނގިރޭސިން ކާބޯތަކެތީގެ އެހީ ދިނުމަށް ސަރުކާރުން ދެކޮޅުނުހަދާ ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ޒަކީ އަނެއްކާވެސް ފާހަގަކުރެއްވި ގޮތުގައި އިނގިރޭސިން ގަމުގައި އެއާބޭސްއެއް ހަދަން ފަށާފައިވަނީ ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ރުހުމާ ހުއްދަނެތިއެވެ.