އައްޑޫ ގަން އިނގިރޭސިންނަށް 30 އަހަރަށް ހިލޭ ލިބުން

ޖެނުއަރީ 14، 1960ގެ މާޗް މަހު މެދުކަނޑާލި ދެ ސަރުކާރުގެ މަޝްވަރާތައް އަލުން ކޮލަމްބޯގައި ފެށި އެވެ. ދެ ފަރާތުގެ މަންދޫބުން ވަނީ ގަން އަދި ހިތަދޫގައިވާ އާރްއޭއެފްގެ ގުޅުންތަކާއި ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރުމާ ގުޅޭ މަޝްވަރާތަކުގައި ބައިވެރިވެފައެވެ. އެއަށްފަހު ޖެނުއަރީ މަހުގެ 18 ވަނަ ދުވަހު މެދުކަނޑާލި މަޝްވަރާތަކަށް ބޮޑެތި ކުރިއެރުންތަކެއް ލިބި، ފެބްރުއަރީ މަހު އިތުރު މަޝްވަރާތަކަށް މަގުފަހިވެފައިވާ ކަމަށް ރިޕޯޓްތައް ބުނެއެވެ.

ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބަދަލެއް އައީ 1960 ވަނަ އަހަރުގެ ފެބްރުއަރީ މަހުގެ ހަތަރު ވަނަ ދުވަހު އިނގިރޭސި ސަރުކާރާއި ދިވެހި ސަރުކާރާ ދެމެދު އެއްބަސްވުމަކަށް އާދެވުމުންނެވެ. އަހަރުތަކެއް ވަންދެން އޮޅުންބޮޅުންތަކާއި ކޯޅުންތަކަށްފަހު، ދިވެހި ރާއްޖޭގެ އެންމެ ދެކުނުގެ ޖަވާހިރު ކަމަށްވާ ގަން އައިލެންޑް، މި ތާރީޚީ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން 30 އަހަރަށް އިނގިރޭސިވިލާތަށް ހަދިޔާކުރެވުނެވެ.

ކޮމަންވެލްތު ރިލޭޝަން އޮފީހުގެ ޑަބްލިއު.އޭ.ޑަބްލިއު ކްލާކް އާއި ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ބޮޑުވަޒީރު އިބްރާހިމް ނާސިރާ ދެމެދު ކުރިއަށް ގެންދިޔަ މި މަޝްވަރާތަކުގައި ދެ ގައުމުގެ ގުޅުން ކަނޑައަޅުއްވާފައިވެ އެވެ. ފެބްރުއަރީ މަހުގެ 14 ވަނަ ދުވަހު ސޮއިކުރާ މި އެއްބަސްވުމުގައި ދިފާއީ އަދި ޚާރިޖީ ކަންކަމުގައި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޒިންމާ ކަށަވަރުކޮށްދިން ނަމަވެސް އިގްތިސާދީ އަދި ސަގާފީ ކަންކަމުގައި ދިވެހި ސަރުކާރަށް އަމިއްލަ ގުޅުންތައް ހިންގުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުނެވެ.

ދިވެހިރާއްޖެއަށް ދިމާވެފައިވާ އިގްތިސާދީ ދަތިތައް އިނގިރޭސީން ދެނެގަނެ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބަޖެޓަށް 100،000 ޕައުންޑްގެ ހާއްސަ އެހީއެއް ދިނުމަށް ވައުދުވި އެވެ. މީގެ އިތުރުން މަސްވެރިކަމާއި، މުވާސަލާތީ ދާއިރާއާއި، ސިއްހަތާއި ތައުލީމުގެ އާންމު ދާއިރާތަކުގައި ހިންގާ ވަކި ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތަކަށް އެތައް އަހަރެއްގެ ތެރޭގައި 850،000 ޕައުންޑް (10 މިލިއަން ރުފިޔާ) ފޯރުކޮށްދެވޭނެ އެވެ.

އެ އެއްބަސްވުމުގައި އައްޑު އަތޮޅުގެ ހާލަތު ސާފުވެ، އެތަނުގައި އިއުލާންކުރި ބަޣާވާތުގެ ސަރުކާރަށް އިނގިރޭސިންގެ އެއްވެސް ބާރުވެރިކަމެއް ދީފައި ނުވާކަން ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ. ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ބާރު ގަބޫލުކުރާއިރު، އެ އެއްބަސްވުމުގެ މަގުސަދަކީ އިނގިރޭސި އޮފިޝަލުން މަޑުމަޑުން ސުލްހަވެރިކަން ގާއިމްކޮށްދިނުމެވެ.

މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޖިއޮޕޮލިޓިކަލް މަންޒަރަށް ބޮޑު ބަދަލެއް އައިކަމެކެވެ. ފެބްރުއަރީ މަހުގެ 14 ވަނަ ދުވަހު މާލޭގައި ސޮއިކުރި މި އެއްބަސްވުމަށް ކްރޫޒާ ގަމްބިއާ އައުމަކީ ގަމާ ގުޅޭ މައްސަލަ ނިމުނު ކަމުގެ އިޝާރާތެކެވެ. ސޮއިކުރުމުގެ ރަސްމިއްޔާތާއެކު އުފާފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން ފުޓްބޯޅަ މެޗަކާއި އިނގިރޭސި މަންދޫބުންނާއި ދިވެހިންގެ މެދުގައި މުއާމަލާތްތައް ކުރިއަށް ހިނގައިގަތެވެ.

މި ހަރަކާތުގެ ތެރެއިން ބޮޑުވަޒީރު އިބްރާހިމް ނާސިރު ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅުގައި ވަނީ ދެ ގައުމުގެ އެކުވެރިކަމުގެ ގުޅުން ކޮންމެ ދުވަހަކު ވެސް ބަދަހިވެގެންދާނެ ކަމަށް ގަބޫލުކުރައްވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ. ލަންޑަނުގައި ވައިޓް ޕޭޕަރެއްގެ ގޮތުގައި ހާމަކުރާ މި އެއްބަސްވުމުގައި ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ދިފާއުގައި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ޒިންމާ އަލުން ކަށަވަރުކޮށްދީފައިވާއިރު، ދެ ފަރާތުން އެއްބަސްވާ ގޮތަށް ނޫނީ އެތެރޭގެ ކަންކަމުގެ ތެރެއަށް ވަދެގަތުމުން ދުރުހެލިވެފައިވެއެވެ.

މި ތާރީހީ އެއްބަސްވުމުގެ ސަބަބުން ވަގުތީ ފިތުނަތައް ހައްލުވެގެންދިއުމާ އެކު އިނގިރޭސިވިލާތާއި ދިވެހިރާއްޖެއާ ދެމެދު އޮތް ގުޅުމަށް އާ ބާބެއް ފަށައިގަތުމަށް މަގުފަހިވި އެވެ. އެއް ޒަމާނެއްގައި ޚިޔާލުތަފާތުވުމުގެ ފޯކަލް ޕޮއިންޓަކަށް އޮތް ގަން އައިލެންޑް ވެގެން ދިޔައީ ޑިޕްލޮމެޓިކް ރިޒޮލިއުޝަންގެ ރަމްޒަކަށް ކަމާއި ބަދަލުވަމުން އަންނަ ދުނިޔޭގައި އިސްތިޢުމާރުގެ ފަހުގެ ގުޅުންތަކުގައި ދަތުރުކުރާނެ އާ މިސްރާބަކަށް ވިއެވެ.