އިބްނި ބަތޫތާ ރާއްޖޭގައި

ދަ ޓައިމްސްގައި ޝާއިއުކޮށްފައިވާ ލިޔުމަކަށް އިޝާރާތްކޮށް، ދިވެއްސަކު ވަނީ ހިތްދަތި ވާހަކައެއް ހިއްސާކޮށްފައެވެ. އެ ލިޔުމުގައި 17 ވަނަ ގަރުނުގެ މެދުތެރޭގައި ރާއްޖެއަށް އައި މުސްލިމު، މަޝްހޫރު ދަތުރުވެރިޔާ އިބްނި ބަތޫތާގެ ހަނދާންތައް އާވެގެން ދިޔައެވެ. އޭނާ މި ޖަޒީރާތައް ސިފަކުރެއްވީ "ދުނިޔޭގެ އެއް އަޖައިބު"ގެ ގޮތުގައެވެ. އޭނާ ބުނި ގޮތުގައި ރާއްޖޭގައި ވަނީ ޖުމްލަ ދެހާސް ރަށެވެ. ރާނީ އިބްނިބަތޫތާ އައްޔަން ކުރެއްވީ އިސް ފަނޑިޔާރުކަމުގެ މަގާމަށެވެ. އެހެންވެ އޭނާ އަރާމުކޮށް ވަޒަންވެރިވެ، ހަތަރު އަނބިންނާ ކާވެނިކޮށްފިއެވެ. އޭނާ ބުނެފައިވާ ގޮތުން "މި ޖަޒީރާތަކުގައި ކައިވެނި ކުރުމަކީ އެއްވެސް އުނދަގުލެއް ނެތް ކަމެކެވެ.”

ނަމަވެސް މި ހިތްހަމަޖެހޭ ވުޖޫދު އޮތީ ކުރު މުއްދަތަކަށެވެ. އޭނާ މީހުންނަށް ނަމާދަށް ހާޒިރުވުމަށާއި އަންހެނުން ވަކި ގޮތަކަށް ހެދުން އެޅުމުގެ ގަވާއިދުތައް ތަންފީޒު ކުރުމަށް މަސައްކަތް ފަށައިގަތުމާއެކު އޭނާގެ މަގުބޫލުކަން ވަރަށް އަވަހަށް ހުތްވެއްޖެ އެވެ. ކަންކަން އިތުރަށް ގޯސްވީ އޭނާ ކައިވެނިކުރި ވަޒީރުގެ އަންހެން ދަރިފުޅު އޭނާއާ ދެކޮޅުވުމުން، ވަޒީރު އޭނާއާ ދެކޮޅަށް ނުކުންނެވުމުންނެވެ. ނަތީޖާއަކަށްވީ އިބްނި ބަތޫތާ އޭނާގެ ދަތުރުތައް އަލުން ފަށައިގަނެ، ދުނިޔޭގެ ކަންކޮޅުތަކަށް ދަތުރު ކުރަން އެނބުރި ދާންޖެހުމެވެ.

ރާއްޖެ އާއި އިނގިރޭސިވިލާތާ ދެމެދު އާ އެއްބަސްވުމެއް

އޭޕްރީލް 24، 1948ގައި ރާއްޖޭގެ ވެރިރަށް މާލެއަށް ކުރެވުނު ރަސްމީ ދަތުރުފުޅެއްގައި، އިނގިރޭސި ސަރުކާރާއި ރާއްޖެއާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން އިތުރަށް ގާއިމު ކުރުމަށް އާ އެއްބަސްވުމެއް ރަސްމީކޮށް އެއްބަސްވެ އެ މުހިންމު ހާދިސާ ހިނގައިގަތެވެ. މީގެ ކުރިން ސިލޯނާ ކައިރީގައި އޮންނަ އިނގިރޭސި ޕްރޮޓެކްޓޯރޭޓެއް ކަމަށްވާ ދިވެހިރާއްޖޭން އަހަރަކު އެއްފަހަރު އިނގިރޭސި ސަރުކާރަށް ޖިޒީ ދައްކަމުން އައީ ސިލޯނުގެ ގަވަރުނަރު މެދުވެރިކޮށެވެ. ނަމަވެސް ސިލޯނަށް ޑޮމިނިއަންގެ ދަރަޖަ ލިބުމާއެކު މި ސަގާފަތް 1947 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު މަހު ނިމިއްޖެއެވެ.

ރަސްގެފާނު އަމީރު އަބްދުލްމަޖީދު ދީދީ ވަނީ އިނގިރޭސިވިލާތާއެކު އާ މުއާހަދާގެ ޝަރުތުތަކާ މެދު މަޝްވަރާ ކުރެއްވުމަށް ކޮލަމްބޯއަށް ވަޑައިގެންފި އެވެ. މި ދުވަސްވަރު އުއްތަމަ ފަނޑިޔާރު ސަރ ޖޯން ހާވަރޑް ވަނީ ސަރ ހެންރީ މޫރްގެ ޣައިރު ހާޒިރުގައި ގަވަރުނަރ ޖެނެރަލްގެ މަގާމު އަދާކުރައްވާފައެވެ.

އިނގިރޭސިވިލާތާއި ދިވެހިރާއްޖެ: ތާރީޚީ ބަދަލުވުމެއް

ދިވެހިރާއްޖެއާއި ސިލޯނާ ދެމެދު އޮންނަ ތާރީޚީ ގުޅުން ފެށިގެން އައީ 17ވަނަ ޤަރުނުގައެވެ. ރާއްޖޭގެ ރަސްގެފާނު ފުރަތަމަ ސިންގަޅަ ވެރިކަންކުރާ ގެއަށް ޖިޒީ ދެއްކެވީ، އިންޑިއާގެ މަލާބާރު އައްސޭރިފަށުން ކަނޑުފޭރޭ މީހުން ކުރާ ރޭޑްތަކުން ރައްކާތެރިކަން ހޯއްދެވުން އެދިއެވެ. ސިލޯނުގައި އިނގިރޭސިންގެ ވެރިކަން އޮތުމާއެކު، ސިލޯނުގެ ގަވަރުނަރުގެ އަތުން ރައްކާތެރިކަމުގެ މި ޒިންމާ އިނގިރޭސިން އަތުލިއެވެ. ނަމަވެސް ސިލޯނަށް މިނިވަންކަން ލިބުމާއެކު ރާއްޖެއާއި އިނގިރޭސިވިލާތާ ދެމެދު އާމަގުތަކެއް ކޮށިގެން ދިޔައެވެ.

ދާދި ފަހުން ވެވުނު އެއްބަސްވުމަށް ބަދަލެއް ގެނެސް، ރާއްޖެއިން ޤަދީމީ ގޮތުން ދައްކާ ޖިޒީ ދެއްކުން ހުއްޓި، އިނގިރޭސިވިލާތާ ދެމެދު އިތުރަށް ސީދާ ގުޅުމެއް ޤާއިމުވެގެން ދިޔައެވެ. ކަނޑު ދަތުރުފަތުރުގެ ސަގާފަތާއި މަސްހުނި ނަސްލެއް އޮތުމުގެ ގޮތުން މަޝްހޫރު ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުން، ތާރީޚީ ގޮތުން ގަދައަޅާފައިވަނީ އެމީހުންގެ ސަގާފަތްތައް ދަމަހައްޓައި، އެމީހުންގެ މިނިވަންކަން ދެމެހެއްޓުމަށެވެ.

ޖުމްހޫރިއްޔާއަކަށް ބަދަލުވުން: ރާއްޖެއަށް އައި ސިޔާސީ ބަދަލު

ޖެނުއަރީ 1، 1953 ގައި ރާއްޖެ ތާރީހީ ބަދަލަކަށް ފަށައިގަނެ، ޒަމާނުއްސުރެ އޮތް ރަސްކަން ޖުމްހޫރިއްޔާއަކަށް ބަދަލުކޮށްފިއެވެ. މި ބޮޑު ބަދަލަކީ ޒަމާނީ ޑިމޮކްރެޓިކް ވެރިކަމެއްގެ ތެރެއަށް އެޅި ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުގައި ރަމްޒުކޮށްދީ، ކުރިން ލަފާކުރެވޭ ކުރިއެރުމާއި ތަރައްގީ އިތުރުކުރުވުމެވެ.

ސިލޯނުގައި ހުންނަވާ އިނގިރޭސި ހައިކޮމިޝަނަރ ސަރ ސެސިލް ސެޔަރސްގެ އިރުޝާދުގެ ދަށުން ރިޕަބްލިކް އޮފް މޯލްޑިވްސްއާއެކު އާ އެއްބަސްވުމެއްގައި ސޮއިކޮށް، އިނގިރޭސި ސަރުކާރުގެ ދަށުން ރާއްޖެއަށް ރައްކާތެރިކަން ދެމިއޮތުން ކަށަވަރުކޮށްދިނެވެ. އަދި 1945 ވަނަ އަހަރު އިންތިހާބުވި ސުލްތާން އަބްދުލްމަޖީދު ދީދީގެ ވެރިކަމަށް ހުރަސްއެޅި، ސިއްހީ ހާލަތު ގޯސްވެ، މި ބަދަލަށް މަގުފަހިވިއެވެ. ހުޅަނގުގެ ތަޢުލީމާއި ދުނިޔޭގެ ޢިލްމު ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ އަމީރު އަމީން ދީދީ، ރާއްޖެ ޖުމްހޫރީ ވެރިކަމާ ދިމާއަށް ގެންދިއުމުގައި، އަދި ޤައުމުގެ އިފްތިތާޙީ ރައީސަކަށް ވެވަޑައިގަތުމުގައި ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއްވިއެވެ.

މީގެ އިތުރުން 1932 ވަނަ އަހަރު އިސްލާހުކުރި ގާނޫނު އަސާސީގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހާއި ކެބިނެޓެއް އެކުލަވާލެވިފައިވާއިރު، މިއީ 93،000 މީހުންގެ އާބާދީއަށް އެކަށީގެންވާ އިންތިޒާމެއް ކަމަށް ބެލެވުނެވެ. ޖުމްލަ 8،000 މީހުން ދިރިއުޅޭ ވެރިރަށް މާލެ، މުހިންމު ގޮތެއްގައި ކުރިއަރާފައިވަނީ މަސްވެރިކަމުގައި ސިލޯނާއެކު ކުރެވެމުންދިޔަ ވިޔަފާރީގެ ސަބަބުންނެވެ.