ތިރީގައި އެވާ ޓުވީޓުގެ ތަރުޖަމާ ލިޔެލަމެވެ.

އެފްރިކާގެ ޑޮކްޓަރަކު ބުނެއެވެ.

1. ފަރަންސޭސި ވިލާތުގެ ކާރުތައް ހަދަނީ މޮރިތޭނިޔާއިން ނަގައިގެން ގެންނަ ދަގަނޑުންނެވެ.
2. ފަރަންސޭސި ވިިލާތުގެ ކަރަންޓު އުފައްދަނީ ނައިޖަރުން ނަގައިގެން ގެންނަ ޔުރޭނިޔަމްއިންނެވެ.
3. ފަރަންސޭސި ވިލާތުގައި ބޭނުންކުރާ ޕެޓުރޯލު އުފައްދަނީ ގަބޯންއިން ނަގައިގެން ގެންނަ ތެލުންނެވެ.
4. ފަރަންސޭސި ވިލާތުގެ ފޯނު (ކޭބަލްތައް) ހަދަނީ ކޮންގޯއިން ނަގައިގެންނަ ކޭބަލް (ހަދާ) ރަތުލޯއިންނެވެ.
5. ފަރަންސޭސި ވިލާތުގައި ބޭނުންކުރާ ފަރުނީޗަރު ހަދަނީ ކޮންގޯއިން ކަނޑައިގެން ގެންނަ ލަކުޑިންނެވެ.
6. ފަރަންސޭސި ވިލާތުގައި ހަދާ ޗޮކުލެޓު ތައްޔާރުކުރަނީ އައިވަރީ ކޯސްޓުގައި ހައްދައިގެން ގެންނަ ކޮކޯއިންނެވެ.

ދެން، މި ވާހަކަކޮޅު ނިންމާލަނީ މި އިބާރާތުންނެވެ. "[ފަރަންސޭސި ވިލާތަކީ] ވައްކަމުގެ މައްޗަށް ގާއިމުވެފައި އޮތް ދައުލަތެކެވެ."

މަތީގައި އެވާ ވާހަކަކޮޅާއި އޭގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ނެރެފައި އޮތް ނަތީޖާއަކީ ވާހަކައިގެ އެއް ބައެވެ. އޭގެ އަނެއްބައިވެސް ފުރިހަމަކޮށްލަން ޖެހެއެވެ. މަތީގައި ބުނެފައިވާ ގޮތަށް ކަންތައްތައް ކުރުމަށް ފަރަންސޭސިވިލާތަށް މަގުފަހިވި ގޮތެވެ. އާދެ، އެކަމަށް އެހީވާނެ، ބަޔާންކުރެވިފައިވާ ގައުމުތަކުގެ މީހުން ތިބި ކަމެވެ. އެ މީހުންގެ އަމިއްލަ ފައިދާއަކަށް އެމީހުންގެ ގައުމުގެ މުއްސަނދިކަން ފޭރިގަތުމަށް އެހީވެދިން މީހުންނެވެ. އަދި، މިކަމާ މެދު އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުބުނެ ހަނުންތިބި ރައްޔިތަކު (ޕަބްލިކެއް) އެ ގައުމުތަކުގައި ތިބި ކަމެވެ. ފަރަންސޭސި ވިލާތަކަަށް، އެމީހުން ބޭނުންވާ ގޮތަށް ކަންތައް ކޮށްދޭނޭ ތަނުގެ ބަޔަކާއި އަދި، އެތަނުގައި ހަނު ތިބޭ ރައްޔިތަކު ނުވި ނަމަ، ފަރަންސޭސި ވިލާތް ކީއްކުރަން ހެއްޔެވެ؟ އެހެން އެއްވެސް ބަޔަކަށް އެތަންތަނުގެ ޚައިރާތުތަކެއް، އެމީހުން ބޭނުން ގޮތަކަށް، ނަގައިގަނެގެން ނުގެންދެވުނީހެވެ.

ދެން، އޮތީ މިކަމާ ގުޅޭ މާ ކައިރިން ފެންނަން އޮތް ވާހަކައެކެވެ. ރާއްޖޭގެ ވާހަކައެވެ. ރާއްޖޭގެ ޓޫރިޒަމްގެ ކުރު ތާރީޚަށް ބަލާލާށެވެ. ފުރަތަމަ ދިހަވަރަކަށް ނޫނީ އެއަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސްތައް ވަންދެން، އެ ރަށްތަކުން ފައިދާ ހޯދީ ކޮން ބަޔެއް ހެއްޔެވެ؟ ކުޑަ ވަރުވާއަކަށް އެ ރަށްތަައް އެންމެ އިހުއްސުރެން ލިޔެގެން އުޅުނު މީހުންނާއި އެ ރަށްތަައް ތަރައްގީކުރި މަދު ބަޔެކެވެ. ޝައްކެއް ނެތް ގޮތުގައި އެ ރަށްތައް ތަރައްގީކުރި މީހުންނަށް އެމީހުން ކުރި މަސައްކަތުގެ އަގާއި ފައިދާ ލިބެންޖެހެއެވެ. ނަމަވެސް، އެ ރަށްތައް އެއީ އެމީހުންގެ މިލްކިއްޔާތެއްގެ ގޮތުގައި އުމުރަށް އޮންނާކަށް ނުޖެހެއެވެ. އެ ރަށްތަކުން ލިބޭ ފައިދާ އެންމެންގެ މައްޗަށް ބެހިގެން ދާންޖެހެއެވެ. އެތަންތަނުގައި އުފެއްދޭ ވަޒީފާތަކުގެ ޒަރިއްޔާއިންނާއި އެ ތަންތަނުން ނެގޭ ޓެކްސްގެ ތެރެއިންނެވެ. އެ ތަންތަނުގެ ވަޒީފާތަކުގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނަށް ދެވޭ އެކަށީގެންވާ މުސާރައާއި މަސައްކަތްކުރުމުގެ އޮނިގަނޑުގެ ތެރެއިންނެވެ. މިކަންތައްތައް އޮތީ އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތުގައޭ ނުބުނެވޭނެއެވެ. މިސާލެއްގެ ގޮތުން ލިޔެލަމެވެ. އެންމެ އިހުއްސުރެން، މުސާރައިގެ ގޮތުން، ދިވެހިންނާ ބިދޭސީންނާ ތަފާތުކުރެވޭ ކުރުމެއް އޮވެއެވެ. އެއް މަސައްކަތެއް ކުރިކަމުގައި ވިޔަސް، ދިވެއްސަކަށްވީތީ، ބައެއް ފަހަރު، މުސާރަ ކުޑަކުރެވިފައި އޮވެއެވެ.

ދެން ޓުއަރިޒަމްގެ ތާރީޚުގެ ދެން އޮތް އަހަރުތަކުގައި ކަންތައްވީ ގޮތުގެ މައްޗަށް ބަލާލާށެވެ. ސަރުކާރުތަކުގެ ބޭކާރު ޚަރަދުތައް ކުރުމަށް ފައިސާ ހޯދުމުގެ ގޮތުން ރަށްތަކާއި ފަޅުތައް ވިއްކާލި މަންޒަރަށެވެ. އާދެ، މަތީގައި ބަޔާންކުރެވުނު ފަރަންސޭސިން އެމީހުންގެ އިހުގެ ކޮލޮނީތަކުން ފައިދާ ނެގީ އެތަންތަނުގެ މީހުން އެފައިދާ ނަގަން އެހީވެދީގެން ފަދައިން، ރަށްތަކާއި ފަޅުތައް ބޭރު މީސްމީހުންގެ އަތަށް ދިޔައީ ތަނުގައި އެކަމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭނޭ ބަޔަކު ތިބެގެންނެވެ. އެކިއެކި ބަހަނާތައް ދައްކައިގެންނެވެ. އެބަހާނާތަކުގެ ޚުލާސާއަކީ އަމިއްލައަށް އެކަން ނުވާނޭ ކަމެވެ. ތިމަންމެން ފަގީރުކަމެވެ. ނަމަވެސް، ހަމަގައިމުވެސް، ސަރުކާރުގެ އިސް ސަފުގައި ތިބި އެންމެންނަށް ވެސް އެނގުނު ކަމެއް އޮތެވެ. ރަށްތައް ވިއްކާފައި އެކަމުން އަމިއްލަ ފައިދާ ނެގުމެވެ. އަދި، ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި މުއްސަނދިން ހެން، ދިރިއުޅުމަށެވެ!

ދެން އަނެއް ވާހަކައެވެ. އުތުރުތިލަފަޅުގެ ވާހަކައެވެ. އެއި އިންޑިޔާގެ ތަނެެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެހިގެންދާ ވާހަކައެވެ. މިއީ އިންޑިޔާ މީހުން ކުށްވެރިކުރަން ޖެހޭ ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އެމީހުންނަށް އެކަމުގެ މަގުފަހިކޮށްދިނީ ކޮން ބަޔެއްހެއްޔެވެ؟ އެކަމާ ބެހޭ ލިޔުން ކިޔާލުމުން އެކަން ސާފުވާނެއެވެ. އެ ލިޔުމުގައި އޮތް ގޮތުން، އެ މަޝްރޫއުއަށް ހޭދަވާ ހުރިހާ ޚަރެދެއް ކުރަނީ ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ ފައިސާއިންނެވެ. އެމް.ޑީ.ޕީ. ނޫނީ ޕީ.އެމް. ނޫނީ އަދާލަތު ނޫނީ އެހެން އެއްވެސް ޕާޓީއެއްގެ ނޫނީ އެ ޕާޓީތަކުގައި މަތިހަށި ނަގައިގެން އުޅޭ މީހެއްގެ ޖީބުން ނަގާ ފައިސާއަކުން ނޫނެވެ. މިފައިސާ ދެނީ ލޯނެއްގެ ގޮތުގައި އިންޑިޔާއިންނެވެ. އާދެ، އެތަން ހެދުމަށް ހޭދަވާ ޚަރަދުން ވެސް އެމީހުން ފައިދާ ނަގައެވެ. ދެން އޮތީ އެތަން ހެދުމަށް ފަހު، އެތަން ހިންގައި ބަލަހައްޓައި މަރާމާތުކޮށް އަދި އެތަނުގެ ހަރަކާތްތަކަށް ހިނގާނޭ ޚަރަދެވެ. މި ޚަރަދުގެ ވެސް ބޮޑު ބައެއް ދައްކަން ޖެހެނީ، އެ ލިޔުމުގއި އޮތް ގޮތުން ދިވެހި ރައްޔިތުންނެވެ! މިކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ލިޔުމުގައި ލިޔެފައި އޮތީ މިކަމުގެ ޚަރަދަކީ 'ހިއްސާކުރަން ޖެހޭ ޚަރަދެއް ކަމެވެ.' ކޮން ސިފައަކުން ކަމެއް ނޭނގެއެވެ. ދެބައިކުޅަ އެއްބައިތޯ ނޫނީ ތިންބައިކުޅަ ދެބައިތޯ ނޫނީ ކިހިނެއްތޯއެއް ނޭނގެއެވެ. އެނގޭހާ ވެސް އެއްޗަކީ އެކަން ވެސް ކަނޑައަޅާނީ އިންޑިޔާއިން ކަމެވެ.

ދެން ހެއްޔެވެ؟ މި ހުރިހާ ޚަރަދެއް ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުން ކުރުމަށް ފަހު، އުތުރު ތިލަފަޅަކީ ރާއްޖޭގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮންނަ ތަނެއް ނޫނެވެ. އެ ލިޔުން ކިޔާލާށެވެ. އެ ތަނަކީ އިންޑިޔާގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮންނަތަނެކެވެ. އާދެ. ރާއްޖޭގެ ރަށެއް، ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ ފައިސާއިން ޚަރަދުކޮށްގެ ހެދުމަށް ފަހު، އެއީ އެހެން ތަނެއްގެ ބާރުގެ ދަށުގައި އޮންނަން ޖެހޭ ތަނަކަށް ވާން ޖެހޭ ގޮތެއް ނުވިސްނެއެވެ.

މިތަނުން ފެނިގެން މި ދަނީ ފަރަންސޭސިން އެފްރިކާގެ ގައުމުގެ ޚައިރާތުތައް 'ވަގަށް' ނަގައިގެން ގެންދަން މެދުވެރިވި ގޮތުގެ ނަމޫނާ މިސާލެކެވެ. އާދެ، ކުރިން ފާހަގަކޮށްލިހެން، ތިމާމެންގެ އަމިއްލަ ޖީބަށް ލާން ލިބޭ ވަގުތީ ފައިދާއަކަށްޓަކައި، ތިމާމެންގެ އަމިއްލަ ގައުމަަށް ޚިޔާނަތްތެރިވާން ކެރޭ ބަޔަކާއި އެފަދަ ބޮޑު ޚިޔާނަތުގެ އަމަލެއް ހިނގަމުންދާއިރު، އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުބުނެ ހަނު ތިބޭ ރައްޔިތެއް (ޕަބްލިކެއް) އޮންނަ ގައުމަކަށް ގައުމުވީމައި އެފަދަ ޚިޔާނާތުގެ އަމަލުތައް ބޭރު މީހުންނަށް ހިންގޭ ގޮތް ވާ ގޮތުގެ ދިރިހުރި މިސާލެކެވެ.

(މަތީ ފޮޓޯއިން އެފެންނަނީ ކޮންގޯއިން ކަނޑައިގެން ޔޫރަޕަށް ގެންދެވޭ ލަކުޑީގެ މަންޒަރެކެވެ.)